{\rtf1\ansi\ansicpg1252\uc1 \deff0\deflang1033\deflangfe1033{\fonttbl{\f0\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020603050405020304}Times New Roman;}{\f88\froman\fcharset238\fprq2 Times New Roman CE;}{\f89\froman\fcharset204\fprq2 Times New Roman Cyr;}
{\f91\froman\fcharset161\fprq2 Times New Roman Greek;}{\f92\froman\fcharset162\fprq2 Times New Roman Tur;}{\f95\froman\fcharset186\fprq2 Times New Roman Baltic;}}{\colortbl;\red0\green0\blue0;\red0\green0\blue255;\red0\green255\blue255;
\red0\green255\blue0;\red255\green0\blue255;\red255\green0\blue0;\red255\green255\blue0;\red255\green255\blue255;\red0\green0\blue128;\red0\green128\blue128;\red0\green128\blue0;\red128\green0\blue128;\red128\green0\blue0;\red128\green128\blue0;
\red128\green128\blue128;\red192\green192\blue192;}{\stylesheet{\ql \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 \snext0 Normal;}{\*\cs10 \additive Default Paragraph Font;}{
\s15\ql \fi731\li2001\ri0\sl360\slmult1\nowidctlpar\tx2001\tx2732\tx3033\faauto\rin0\lin2001\itap0 \fs22\lang1045\langfe1033\cgrid\langnp1045\langfenp1033 \sbasedon0 \snext15 Body Text 2;}}{\info{\author dskobla}{\operator dskobla}
{\creatim\yr2001\mo12\dy19\hr12\min8}{\revtim\yr2001\mo12\dy19\hr13\min11}{\version7}{\edmins46}{\nofpages2}{\nofwords543}{\nofchars3100}{\*\company Srodkowoeuropejska Fundacja Edukacyjna}{\nofcharsws3807}{\vern8247}}
\paperw11916\paperh16800\margl1440\margr1451\margb1434 \widowctrl\ftnbj\aenddoc\noxlattoyen\expshrtn\noultrlspc\dntblnsbdb\nospaceforul\hyphcaps0\horzdoc\dghspace120\dgvspace120\dghorigin1701\dgvorigin1984\dghshow0\dgvshow3
\jcompress\viewkind1\viewscale100\nolnhtadjtbl \fet0\sectd \sbknone\linex0\headery1440\sectdefaultcl {\*\pnseclvl1\pnucrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl2\pnucltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl3
\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl4\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta )}}{\*\pnseclvl5\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl6\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}
{\*\pnseclvl7\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl8\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl9\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}\pard\plain 
\ql \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 {\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 Traktak mi\'eadzy }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 RP a RFN 17 czerwcz 1991 r. O }{
\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 dobrym s\'b9siadctwe i przyja\'bfnej wsp\'f3lpracy
\par }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 1992 Dziennik ustaw 14, poz. 56
\par 
\par Artykul 20
\par 
\par 
\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 1.\tab Czlonkowie mniejszo\'9cci niemieckiej w Rzeczypospolitej Polskiej, to znaczy osoby posiadaj\'b9ce polskie obywatelstwo, kt\'f3re sa niemieckiego pochodze\-nia albo przyznaja sie do jezyka, kultury lub tra\-
dycji niemieckiej, a tak\'bfe osoby w Republice Fede ralnej Niemiec, posiadaj\'b9ce niemieckie obywatelstwo, ktore sa, polskiego pochodzenia, albo przyznaja, sie do j\'eazyka, kultury lub tradycji po1skiej, maja prawo, indywidualnie lub wesp\'f3
l z innymi czlonkami swej grupy, do swobodnego wyra\'bfania, zachowania i rozwijania swej to\'bfsamo\'9cci etnicznej, kulturalnej, jezy}{\b\lang1045\langfe1033\langnp1045 \-}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
kowej i religijnej bez jakiejkolwiek proby asymilacji wbrew ich woli. Maja oni prawo do pelnego i skutecz\-nego korzystani}{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 a z praw czlowieka i podstawowych wolno\'9c
ci bez jakiejkolwiek dyskryminacji i w warunkach pelnej rowno\'9cci wobec prawa.
\par }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par 
\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 2.\tab Umawiaj\'b9ce sie Strony rea1izuja prawa i obo\-wiazki zgodnie ze standardami miedzynarodowymi doty\-}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
czacymi mniejszosci, w szczego1nosci zgodnie z Powszechna dek1aracja praw czlowieka Narod\'f3w Zjedno\-
czonych z 10 grudnia 1948 roku, Europejska konwencja o ochronie praw czlowieka i podstawowych wo1nosci z 4 listopada 1950 roku, Konwencja o zwalczaniu wszelk
ich form dyskryminacji rasowej z 7 marca 1966 roku, Miedzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycz\-nych z 16 grudnia 1966 roku, Aktem koncowym KBWE z 1 sierpnia 1975 roku, Dokumentem kopenhaskiego spot\-
kania w sprawie ludzkiego wymiaru KBWE z 29 czerwca
\par 
\par 
\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 3.\tab Umawiaj\'b9ce si\'ea }{\b\lang1045\langfe1033\langnp1045  }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 strony o\'9cwiadczaj\'b9, \'bfe osoby wymienione w ust\'eapie 1 maj\'b9 w szczeg\'f31no\'9c
ci prawo, indywidualnie lub wesp\'f3l z innymi czlonkami swej grupy, do: 
\par swobodnego poslugiwania si\'ea j\'eazykiem ojczystym w \'bfyciu prywatnym i publicznie, dost\'eapu do informacji w tym j\'eazyku, jej rozpowszechniania i wymiany,
\par \emdash \tab zakladania i utrzymywania wlasnych instytucji, organizacji lub stowarzysze\'f1 o\'9cwiatowych, kulturalnych i religijnych, kt\'f3re mog\'b9 si\'ea ubiega\'e6 o dobrowolne wklady finansowe i inne, jak r\'f3wnie\'bf o pomoc publicz\-
na,, zgodnie z prawem krajowym, oraz kt\'f3re posiadaj\'b9 r\'e1wnoprawny dost\'eap do \'9crodk\'f3w przekazu swojego regionu,
\par -\tab wyznawania i praktykowania swej religii, w tym nabywania, posiadania I wykorzystywania material\'f3w religijnych oraz prowadzenia o\'9cwiatowej dziaIa1nosci religijnej w j\'eazyku ojczystym,
\par \emdash \tab ustanawiania i utrzyrnywania niezakl\'f3conych kontakt\'f3w mi\'eadzy sob\'b9 w obr\'eabie swego kraju, jak r\'f3wnie\'bf kontakt\'f3w poprzez granice z obywatelami innych pa\'f1stw, z kt\'f3ryrni l\'b9cz\'b9 ich wspolne pochodze\-
nie etniczne}{\lang1045\langfe1033\langnp1045  Iub narodowe, dziedzictwo kulturalne lub przekonania religijne,
\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 \tab u\'bfywania swych imion i nazwisk w brzmieniu j\'eazyka ojczystego,}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 -\tab zakladania i utrzymywania organizacji lub stowarzysze\'f1 w obr\'eabie swojego kraju oraz uczestniczenia w mi\'eadzynarodowych organizacjach pozarz\'b9dowych,
\par }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 \emdash \tab }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 korzystania na r\'f3wni z innymi ze skutecznych \'9crodk\'f3w prawnych dla urzeczywistniania swoich praw, z}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 godnie z prawem krajowym.

\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 4.\tab Umawiajace sie Strony potwierdzaja, \'bfe przy\-nale\'bfno\'9c\'e6 do grup wymienionych w ust\'eapie 1 jest sprawa indywidualnego wyboru osoby, i \'bfe nie moga z niego wynikad \'bfadne niekorzystne nast\'ea
pstwa.
\par }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par 
\par Artykul 21
\par 
\par 
\par 1.        Umawiajace sie St}{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 rony b\'ead\'b9 na swych teryto\-riach chronily to\'bfsamo\'9c\'e6 etniczn\'b9, kulturaln\'b9, j\'eazy\-kow\'b9, i religijn\'b9 grup wymienionych w artykule 20 ust\'ea
p 1, oraz tworzyly warunki do wspierania tej to\'bfsamo\'9cci. Doceniaj\'b9 szczeg\'f3lne znaczenie wzmo\'bfonej konstruktywnej wsp\'f3lpracy w tej dziedzinie. Wsp\'f3lpraca ta powinna umacnia\'e6 pokojowe wsp\'f3l\'bfycie i dobre s\'b9siedztwo Narod\'f3
w polskiego i niemieckiego oraz przyczynia\'e6 si\'ea}{\b\lang1045\langfe1033\langnp1045  }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 do porozumnienia i pojednania mi\'eadzy nimi.
\par }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 2.\tab Umawiaj\'b9ce sie Strony beda w szczeg\'f3lno\'9cci:
\par \emdash \tab w ramach obowi\'b9zuj\'b9cych ustaw wzajemnie umo\'bfliwia\'e6 i ulatwia\'e6 podejmowanie dziala\'f1}{\lang1045\langfe1033\langnp1045  na rzecz wspiera\-nia czlonk\'f3w grup}{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045  wymienionych w artykule 20 ust
\'ea}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 p 1 lub ich organizacji,
\par 
\par -         }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 mimo konieczno\'9cci uczenia si\'ea oficialnego j\'eazyka odno\'9cnego pa\'f1stwa, d\'b9\'bfy\'e6 zgodnie z wla\'9cciwymi przepisami prawa krajowego do zapewnienia czlonkom grup wi
mienionych w artykule 20 ust\'eap 1 odpowiednich mo\'bfliwo\'9c\'e6i nauczania ich j\'eazyka ojczystego lub w ich j\'eazyku ojczystym, w publicznych plac\'f3wkach o\'9cwiatowych, jak r\'f3wnie\'bf tam, gdzie to jest mo\'bf
liwe i konieczne, poslugiwania sie nim wobec w\'b3adz publicznych,
\par }{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par -        }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 uwzgl\'eadnia\'e6 historie i kulture grup wymienionych w artykule 20 ust\'eap 1 w zwiazku z nauczaniem historii i kultury w plac\'f3wkach o\'9cwiatowych,}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par  - }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 szanowa\'e6 prawo cz\'b3onk\'f3w grup wymienionych w artykule 20 ust\'eap 1 do skutecznego uczestnictwa w sprawach publicznych, lacznie z udzialem w sprawach dotycz\'b9cych ochrony i wspierania ich to\'bfsamo\'9c
ci,}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par 
\par -      }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 podejmowa\'e6 niezb\'eadne \'9crodki w tym celu po nale\'bfytej konsultacji, zgodnie z procedur\'b9 podejmowania decyzji w danym pa\'f1stwie, \'b3\'b9cznie z kontaktami z organizacjami lub stowarzy\'9c
eniami grup wymienionych w artykule 20 ust\'eap 1.}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par 
\par 3.    }{\f88\lang1045\langfe1033\langnp1045 Umawiaj\'b9ce sie Strony b\'ead\'b9 stosowa\'e6 postanowienia artykulu 3 w odniesieniu do spraw okre\'9clonych w niniejszym artykule oraz w artykulach 20 i 22.}{\lang1045\langfe1033\langnp1045 
\par 
\par 
\par 
\par 
\par 
\par 
\par 
\par }}